O czym myślał Marszałek Józef Piłsudski – człowiek, który po latach zaborów budował od podstaw polskie państwo? Gdybyśmy tylko mogli wejść do jego głowy i zobaczyć świat jego oczami… Choć brzmi to nieco surrealistycznie w 1935 roku podjęto taką próbę… po śmierci Piłsudskiego jego mózg został przekazany do badań profesorowi Maksymilianowi Rosemu, dyrektorowi Polskiego Instytutu Badań Mózgu w Wilnie. Co wyczytał z niego zespół profesora? Dowiemy się o tym z napisanej po badaniach monografii, którą można znaleźć w Polonie, największej w Polsce bibliotece cyfrowej, w której znajdują się skany „Mózgu Józefa Piłsudskiego”. Legalna Kultura zainspirowana tą historią przygotowała wybór kluczowych utworów polskiej kultury z lat 1918-2018 w tegorocznej edycji Kultury Na Widoku.
– Nie zamykaliśmy stu lat w jednym kanonie czy zestawie wartości, bardzo długo spieraliśmy się o utwory, które powinny trafić do działu „Przemyśleć stulecie”. – mówi Kinga Jakubowska, prezes Fundacji Legalna Kultura. – Jak się okazało zadanie było niezwykle trudne, niemalże karkołomne, ponieważ bogactwa i różnorodności polskiej kultury nie sposób zamknąć w 125 utworach i zjawiskach. Zachęcamy odbiorców do zapoznania się z wybranymi przez fundację propozycjami i do wędrówki po tym fascynującym pod każdym względem stuleciu. – dodaje.
W „Przemyśleć stulecie” znajdziecie filmy fabularne najwybitniejszych reżyserów, między innymi Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Kieślowskiego, Romana Polańskiego, Wojciecha Marczewskiego, Krzysztofa Zanussiego, Agnieszki Holland, Małgorzaty Szumowskiej czy Wojciecha Smarzowskiego; dokumenty Kazimierza Karabasza czy Marcela Łozińskiego oraz animacje Witolda Giersza.
Wojciech Marczewski zaprasza na „Dreszcze”: https://youtu.be/QeShGjkiUIo
Nie zabrakło wybitnych dzieł polskiej literatury i poezji. Wśród nich znajdziecie takich autorów jak Witold Gombrowicz, Brunon Schulz, Stefan Żeromski, Olga Tokarczuk, Stanisław Grzesiuk, Andrzej Stasiuk, Czesław Miłosz, Szczepan Twardoch, Kamil Baczyński czy Skamandrytów. Natomiast w muzyce obok siebie występują m.in. Krzysztof Komeda, Hanka Ordonówna, Hey, Brodka, Budka Suflera, Władysław Szpilman, Kult, Ignacy Jan Paderewski, Paktofonika, Wojciech Kilar i Zbigniew Wodecki.
Damian Nenow rekomenduje Kapuścińskiego i Lema:
Propozycje Legalnej Kultury w „Przemyśleć stulecie” to jedynie punkt wyjścia do ciągłego doskonalenia i wzbogacania tego zbioru wybitnych dzieł. Zapraszamy wszystkich do tworzenia go razem z nami. Czekamy na Wasze propozycje utworów ważnych dla niepodległej Polski, które powinny się w nim znaleźć. Prosimy o krótki komentarz – dlaczego warto je do niego włączyć. Jest jeden warunek – utwory te muszą być dostępne w legalnych źródłach. Propozycje można wysyłać na adresy: krzysztof@legalnakultura.pl i rzecznik@legalnakultura.pl
Najciekawsze propozycje zostaną włączone do działu „Przemyśleć stulecie”, a ich autorzy otrzymają kulturalne nagrody.
Wybrane przez Fundację Legalna Kultura utwory ze zbioru „Przemyśleć stulecie” znajdują się jeżdżących po Polsce instalacjach multimedialnych oraz na stronie: http://www.kulturanawidoku.pl/kategoria/niepodlegla